Refraktif Cerrahi Nedir?
Kırma-refraksiyon kusurları ve buna bağlı net görememe, günümüzde insanları mutsuz eden rahatsızlıkların başında gelmektedir.Kişinin göz sağlığı lens kullanmaya elverişli değilse ya da gözlük veya lens kullanmak istemezse ve bunun kalıcı bir çözümü refraktif cerrahi uygulamaları verir.
Refraktif cerrahi insanları gözlük kusurlarından kurtarmak için yapılan excimer lazer ve göz içi lens uygulamalarını kapsar
Refraktif Cerrahi Teknikleri
Güncel Korneal Yöntemler
- PRK , No touch (trans PRK)
- LASEK
- LASİK
- SMILE
Göz İçi Yöntemler
- Fakik Göz İçi Lensler (Eyecryl Phakik, Visian ICL,iris fiksason lensler)
- Clear lens cerrahisi ( monofokal, multifokal, trifokal, EDOF)
Excimer Lazer Nereye Uygulanır
Gözün kornea denilen saydam tabakasına uygulanır
EXİMER LAZER UYGULAMA YÖNTEMLERİ
PRK (Photorefraktif Keratektomi); PRK operasyonu korneanın en üstündeki epitel olarak adlandırılan ince canlı doku özel bıçakla sıyrılarak alttaki dokuya Excimer Lazer'in uygulanması işlemidir. Operasyonun bitiminde kornea yüzeyinin daha kolay iyileşmesi ve koruyucu olması amacı ile birkaç gün için göze şeffaf ve numarasız kontakt lens takılır. İyi görmeyi kazanma süreci Lasik'e göre daha uzun olup 3-4 hafta kadar sürebilir. Operasyon sonrası yaklaşık 2–4 gün ağrılı ve rahatsız edici geçer, nedeni ise epitel dokunun iyileşmesinin bu sürede tamamlanmasıdır. Epitel dokusu şayet lazer ile kaldırılırsa yapılan işlem No touch (trans PRK) adını alır.
LASEK ( Laser subepitelyal keratomileusis), PRK dan farkı epitel 15-30 saniye süre ile %18 alkol kullanılarak kaldırılır ve lazer yapıldıktan sonra epitel örtülür. Sonraki süreç RPK ile aynıdır. PRK ve LASEK yöntemleri kkornea kalınlığı Lasik veya smile için uygun olmayan bazı göz yapılarında tavsiye edilir. Hipermetrop olan olgularda bu tedaviler artık tercih edilmemektedir.
LASİK (Laser asisted in situ keratomileusis) korneadan femtosaniye lazer yardımı ile flep adı verilen mektup zarfının kapağı gibi kapakçık kaldırılarak alttaki dokuya Excimer Lazer'in uygulanması işlemidir.3-4 saat sulanma ve batma şikâyetinden sonra ertesi gün iyi görme sağlanmış olur. Bu tedavinin özelliği bıçak kullanılmadan ağrısız bir şekilde yapılmasıdır. 9 dereceye kadar miyop 5 dereceye kadar hipermetrop ve 6 dereceye kadar astigmat bulunan olgularda femtosaniye yardımlı Lasik yöntemi kullanılmaktadır.
SMILE Lazer (Small Incision Lenticule Extraction) üçüncü nesil lazer tedavisi yöntemidir. Bu yöntem ile miyop ve astigmatizma adı verilen göz kusurları daha önce kullandığımız tekniklere kıyasla daha güvenli bir şekilde tedavi imkânı sunmaktadır. SMILE yönteminde korneanın iç kısmından lentikül adı verilen bir dokunun sadece 2 mm’lik bir açıklıktan çıkartılması ile tedavi yapılmaktadır. Lasik cerrahisinde olduğu gibi korneanın üst tabakasından flep adı kapakçık kaldırılmaz. Bu sayede daha fazla kornea dokusunun bozulmadan kalmasını sağlanır. Ayrıca diğer lazer yöntemlerinde az da olsa etkilenen kornea sinirleri SMILE lazer teknolojisinde çok az hasar görmektedir. Kornea bütünlüğünün bozulmaması, büyük kesi yapılmaması, göz sinirlerinin az etkilenmemesi hem lazer sonrası oluşabilecek göz kuruluğuna yatkınlık ve diğer yan etkileri daha da azaltır. SMILE Lazer, miyopide -10 dereceye, astigmatizma kusurunda ise -2 dereceye kadar tedavi edilebilmektedir. Halen hipermetropide kullanamamaktayız.
Fakik Göz İçi Lensler
Eximer lazer tedavilerin uygulanamadığı durumlarda fakik göz içi lensi adını verdiğimiz ameliyatla göz içine lens yerleştirilmesi en çok uyguladığımız refraktif cerrahi tekniktir. Eyecryl Phakik , Visian ICL isimli göz içine kontakt lens yerleştirilmesi teknolojisi ile -18.00 numaraya kadar miyop 6 D astigmatizma ve hipermetropi düzeltilebilmektedir. Göz yapısı uygunsa Eyecryl Phakik , Visian ICL tedavisi ile korneal lazer uygulanamayan olgulardaki her türlü refraksiyon kusuru düzeltebilmektedir. Özellikle 10 dioptriden yüksek olan olgularda altın standart haline gelen Eyecryl Phakik , Visian ICL yöntemi ile görme seviyesinde artış dahi sağlanabilmektedir. Eyecryl Phakik , Visian ICL’in diğer kullanıldığı hastalar ise Keratokonuslu gözlerdir. Crosslinking uygulanan, stabil durumda olan Keratokonuslu gözlerde de Eyecryl Phakik , Visian ICL ile tüm gözlük kusurları düzeltilebilmektedir.
Yakın problemlerinin de başladığı daha ileri yaşlarda ise şeffaf lens değişimi adı verilen uygulama tercih edilebilmektedir. Bu yöntemde kullandığımız halk arasında akılı mercek adı verilen trifokal göz içi mercekleri ile uzak ve yakın görme sorunları da düzeltilebilmektedir. Bu mercekler astigmatlı gözlerde kullanılabilmektedir.
LASIK
Düzeltilebilecek miktarın belirlenmesinde hastanın kornea kalınlığı çok büyük önem taşır.
Gözlükten Kurtulmaya Karar Verirken
DÜŞÜN ve GÜVEN İLE ŞEÇ
Halk arasında gözleri çizdirmek şeklinde ifade edilen Excimer lazer tedavisi için de ; diğer tüm ameliyatlar gibi yaptırmaya karar vermeden önce tam olarak bilmeniz gereken potansiyel riskler ve sınırlamalar vardır.
Nitelikli ve deneyimli bir göz cerrahı seçmek, bu riskleri azaltmaya yardımcı olabilir ve lazer göz cerrahisinden mümkün olan en iyi sonuçları elde etmenizi sağlar.
Eximer Lazer prosedürü için uygun aday mısınız?
- Gözleriniz sağlıklı olmalı Örnek: şiddetli kuru göz sendromu, her türlü göz yaralanması,kontrolsüz göz tansiyonu, katarakt olmamalı
- Korneanız yeterli kalınlıkta olmalı, Geçmişte korneanız ince olduğundan lazer olamayacağınız söylendiyse de yeni teknolojilere ve tekniklere gore lazer hala iyi bir aday olabilirsiniz.Yada başka bir refraktif ameliyat türleri (fakik IOL'ler) bir seçenek olabilir.
- 18 yaşından itibaren yapılabilir, 21-22 yaşından itibaren idealdir. Üst yaş sınırı yoktur. Bununla birlikte, 40'larında yakın görme sorunu başlayacağından eximer lazer yerine yakın problemini de çözecek diğer yöntemler uygulanabilir.
- Cerrahiye başlamadan gözlük numaranızın 6 ay boyunca 0.50'den fazla artmış olmaması ve stabil olması önemlidir.Kontakt lens kullanımı kornea yapısında geçici değişikliğe neden olabileceğinden muayeneden önce sert ve gaz geçirgen lenslerin 2-4 hafta, yumuşak lenslerin 48 saat - bir hafta önce hiç takılmamak üzere çıkarılması gereklidir.
- Sağlığınız iyi olmalı, Sjogren sendromu, romatoid artrit, tip 1 diyabet ve AIDS gibi kontrolsüz otoimmün hastalıklarınız olmamalı. Bağışıklığı baskılayıcı ilaç kullanımı ameliyat sonrası iyileşmeyi engelleyebilir.
- Hamileyseniz ve hamilelikten sonra 4-6 ay numara değişimi yaşayabileceğinizden dolayı numaralarınız normale dönene kadar ameliyat yapılmamalıdır.
- Yaygın reklam ve medyanın ilgisine rağmen, tüm hastalar bu cerrahi için iyi aday değildir. Gerçekçi beklentileriniz olmalı sonuçlarının büyük çoğunluğu mükemmel olmakla birlikte, prosedüre girmeden önce olası yan etkilerin, risklerin ve potansiyel komplikasyonlarının hakkında tamamen bilgilendirilmelisiniz.
Hasta Memnuniyeti
Çeşitli dönemlerde yapılan çalışmalarda No-touch, LASIK ve SMILE için hasta memnuniyeti % 93-97 arasında bulunmuştur. Eximer Lazer cerrahisi tıpta en sık yapılan elektif (hasta isteği ile yapılan) bir işlemdir. Diğer cerrahi elektif işlemler için hakemli dergilerde yayınlanan hasta memnuniyeti oranları karşılaştırılmış ve LASIK cerrahisine bağlı hasta memnuniyetinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Hasta memnuniyet oranı, botoksda %80-95, meme küçültmede %67-97, meme büyütmede %70-98, rinoplastide (burun) %75-93,8, yüz gerdirmede %94, kaş kaldırmada %74-84, liposuction’da %80-%85 ve abdominoplastide %77-90 oranları bildirilmiştir
Eximer Lazerin Genel Olarak Riskleri
Yapılan tüm cerrahi müdahalelerde olduğu gibi 'Excimer lazer' operasyonlarında da belli oranlarda riskler taşır. Lazer sonrası ortaya çıkan sorunlar büyük çoğunluğunda, bu sorunlar geçicidir ve üç ila altı ay içinde tamamen kaybolur. Günümüzde ciddi komplikasyonlar için yüzde 1'in altındadır.
Lazer sonrası kuru göz: LASIK ameliyatı olan bazı insanlar göz rahatsızlığında ve bulanık görmeye neden olabilecek gözyaşı üretiminde bir azalma yaşarlar. LASIK ameliyatından sonra kuru göz sendromu genellikle 1-6 ay içerisinde geçer.
Göz enfeksiyonu, kontakt lens kullanımına göre çok daha düşük risk olup antibiyotik tedavisi ile ameliyattan sonraki 2-3 gün sonra risk ortadan kalkar.
Haze No-touch (T-PRK) ve PRK ameliyatı olanlarda nadiren korneada lekelenme olabilir , haze olmaması için ameliyat sırasında mitomicin C adı verilen immunsupresiv ilaç kullanılır. Ayrıca haze oluşursa,uzun süren kortizonlu damla tedavisi ile durum kontrol altına alınır.
Doku İnflamasyonu (Diffüz lamellar keratit) çeşitli nedenlere bağlı olarak nadiren flep arasında inflamasyon ve hücresel birikinti görülebilir. Oluşursa, genellikle ilaç tedavilere yanıt verir.
Epitelyal büyüme LASIK ameliyatından sonra korneanın (epitel) dış tabakasından gelen hücrelerin flep altında büyümesi ile bulanık görme ve düzensiz astigmatizma oluşabilir. Çoğu durumda, kendi kendini sınırlar ve sorun yaratmaz. Ancak bazen müdahale gereklidir.
Eksik düzeltme, aşırı düzeltme: gözünüzün lazer göz cerrahisine öngörülebilir bir şekilde yanıt vermemesi sonrası eksik veya fazla düzeltme nadiren de olsa gelişebilir. İyileşme süreci tamamlandıktan sonar ek lazer tedavisi ile düzeltme yapılabilir
Regreson: özellikle yüksek dereceli gözlere lazer yapıldıktan sonra aşırı iyileşme" nedeniyle zaman içinde gözlük numarasının bir miktarı geri gelebilir. İyileşme süreci tamamlandıktan ve geri oluşan numaranın stabil olduğunu karar verdikten sonra kornea kalınlığınız yeterli ise ek lazer tedavisi ile düzeltme yapılabilir.
Unutulmaması gereken nokta; lazer yapılması yıllar sonra miyop artışı olmayacağını garanti etmez
Parıltı, kamaşma,çift görme, gece görüşte rahatsızlık: Nadiren Genellikle zaman içerisinde şikayetler kaybolur bazende yeniden tedavi ihtiyacı olabilir.
Düzensiz astigmatizma: Göz üzerinde düzgün bir şekilde merkezlenmeyen lazer düzeltmesinden veya düzensiz iyileşmeden de ortaya çıkabilir. Ortaya çıkan semptomlar çift görme (diplopi) veya "hayalet görüntüler" içerebilir. Bu durumlarda, gözün yeniden tedavi veya iyileştirme ameliyatına ihtiyacı olabilir
Ektazi: korneadan çok fazla doku çıkarılırsa veya bilinen bir risk faktörü olmadan kornea yapısı zayıfsa ortaya çıkabilir. Kornea yapısı dikleşerek bombelik artar. Düzensiz astigmat gelişimi ile bu durum ilerleme gösterebilir. Ancak ektazi riski olup olmadığını ameliyat öncesi yapılan testlerle değerlendirip riskli hastaya yapılmadığı sürece görülme olasılığı sıfıra yakındır. Olması durumunda korneayı güçlendirmek için kornea kollajen çapraz bağlama adı verilen bir tedavi yapılır. Ancak hasta sonraki süreçte gözlük veya kontakt lens kullanımına devam etmek durumunda kalır.
Cerrahi prosedürlerde istenmeyen durumlar olabilir Ancak oluşabilecek hemen hemen tüm sorunların çözümü mevcuttur.
SIK SORULAN SORULAR ve YANLIŞ BİLİNENLER
Lazer ameliyatı sonrası katarakt ameliyatı gerekirse olmam mümkün mü?
Excimer lazer ile refraktif ameliyatlar gözün diğer ameliyatlarına engel değildir. Dikkat edilmesi gereken nokta katarakt ameliyatında kullanılacak göz içi merceğin numarasının doğru hesaplanmasıdır.
Yıllar sonra numaram tekrar eski haline dönebilir mi?
Yapılan araştırmalarda eximer lazer olmuş hastalarda tekrar lazer yapılma oranı %3-5 arasında gösterilmiştir. Oran -6 derece ve yukarısında artmaktadır. Ayrıca hipermetroplarda regresyon yani geri gelme oranı daha sıktır.
Astigmatizmalar lazerle düzeltilebilir mi?
Genellikle 6.0 Diyoptriye kadar astigmatizmalar lazer ile düzeltilebilmektedir.
Göz Hekimleri kendilerine lazer yaptırıyor mu?
Görme kusuru olan her kes gibi görme kusuru olan göz doktorları ve 1 derece yakınları gözlük veya kontak lens takmakta veya lazer göz tedavisi olmaktadır. Türkiye göz hekimleri arasından yaşı ve göz yapısı uygun olan çok sayıda eximer lazer ameliyatı olan var. Ya da çocukları eşi lazer cerrahisi geçirmiş hekim mevcut.
Ekzimer lazer tedavisi yeni bir yöntemidir?
Görme kusurunun düzeltilmesinde ekzimer lazer tedavisi ilk olarak 1988 yılında uygulanmıştır. SMILE lazer 2008 yılından beri kullanımdadır. Uzun dönem araştırmalar tedavinin başarılı olduğunu göstermektedir.
Eximer Lazer olan hastalar memnun mudur?
Dünyada 40 milyon üzerinde ekzimer lazer uygulamaları yapıldığı düşünülmektedir. Çok yaygın olarak uygulanan bu tekniklerde doğru hasta, tecrübeli doktor ve iyi bir ekipman birlikteliği hasta memnuniyet oranlarını %95 üzerindedir.
Tedavi sonrası kartal gibi görebilir miyim?
Wavefront ve benzeri kişiye özel tedavi bu amaç için çıkmıştır. Ancak şu andaki teknoloji bu amaca hizmet etmekten uzaktır
Tekrar lazer ameliyatı gerekirse olabilir miyim?
Eğer numara sıfırlanmamışsa veya regresyon ( numaranızın zaman içinde bir miktarını geri gelmesi) olmuşsa göz uygun olması durumunda ek lazer ameliyatı yapılabilir. Kalınlık ve kornea yapısı uygun olduğu sürece ek lazer için sınır yoktur.
Lazer cerrahisinden sonra gece görme problemleri olmaktadır.
Eski lazer tedavilerinde %5-%30 arasında gece problemleri bildirilmişti. Artık göz bebeğini takip eden sistemler, femtosaniye lazerin gelişmesi ve kişiye özel lazer uygulanan wavefront ve benzeri teknolojiler ile bu oran %0.8’e inmiştir.
Yakın için lazer yapılıyor mu?
Evet uygulanmakta ancak başarı oranı %70-80 arasında değişmektedir. Bu yüzden artık lazer yerine uzak yakın problemini çözümleyebilecek şeffaf lens ameliyatı sonrası trifokal göz içi merceği uygulamasını önermekteyiz.
Kaç yaşından sonra lazer olunabilir?
Alt sınır 18 olarak belirlenmiştir. Burada amaç hastanın göz numarasındaki ilerlemenin durmasıdır. Son bir yıl içinde 0.50 den fazla değişme olmaması daha iyi bir kriterdir. Özel sebepler nedeni ile daha genç yaşlarda lazer olmak mümkündür ancak daha sonra numara ilerlemesi göz önüne alınmalıdır
Ameliyat ağrılı mı?
Ameliyat öncesi hastaya uyuşturucu bir damla damlatılır. Operasyon 10-20 dk sürer. Hasta bu süre içinde ağrı duymaz.
Lazer ameliyatı sonrasında ağrı sızı oluyor mu?
PRK , No touch (trans PRK),LASEK gibi yöntemlerde lazer sonrası 2-3 gün ağrı batma hissi ve sulanma şikayetleri olur.LASIK ve SMILE sonrası ilk 4-5 saat batma sulanma şikayetleri olabilir.
Ameliyatta gözümü oynatırsam
Teknolojisi yüksek olan cihazlar kullanılırsa ameliyat esnasında göz hareketleri izleme sistemi mevcuttur. Küçük göz hareketlerinizi takip ederken fazla hareket ettiğinizde işlem durur.
Ameliyat sonrası günlük hayatıma ne zaman dönerim?
PRK sonrası 3-5 gün, LASIK ve SMILE sonrası 24 saat günlük aktivitelerinize dönüş için yeterlidir.
Göz değerlerim düşük, lazer olabilir miyim?
Gözlük ihtiyacı hisseden ve gözlük kullanmak istemeyen her numaraya, göz yapısı uygunsa lazer yapılabilir.
Lazer olanlarda göz kuruluğu olduğu söyleniyor doğru mu?
Lazer sonrasında belirli bir süre göz kuruluğu problemi yaşanabilir. Suni gözyaşı damlaları kullanılarak bu durum kontrol altına alınır. Zamanla damlaya duyulan ihtiyaç kalkar.
Lazer öncesi makyaj sorun olur mu?
Lazer tedavisi öncesi 4-5 gün kozmetik uygulamamalıyız. Makyajımızı iyi temizlediğimizi zannetsek dahi mikroskop altında makyaj malzemelerin parçacıkları görülebilmekte ve ameliyat sonrası inflamasyon riskini artırmaktadır.
Hamile iken lazer olabilir miyim?
Hormonal değişikliklerden dolayı göz derecelerimizde dalgalanma olabileceğinden hamilelik ve erken emzirme döneminde lazer işlemini kesinlikle önermiyoruz. Doğumdan 6 ay sonra lazer olabilir gözlüklerinizden kurtulabilirsiniz.
Lazer sonrası renkli lens takabilir miyim?
Gözümüz tamamen iyileştikten sonra renkli kozmetik lensler kullanılabilir.
Sonuç
Önce sağlık
Unutulmaması gereken nokta, excimer lazerin bilgi, teknoloji ve tecrübe birikimi gerektiren bir yöntem olduğu, ama en önemlisi bir cerrahi yöntem olduğu ve sıfır komplikasyonun mümkün olmadığıdır. Ancak uygun preoperatif değerlendirmelerle birlikte uygun hasta seçimi yapıldığı takdirde excimer lazer ve refraktif cerrahi güvenlidir. Hasta memnuniyet oranı çok yüksektir.